YERİ, SINIRLARI, KOMŞULARI
İstanbul, Türkiye’nin kuzeybatısında, Marmara Bölgesinin –Kocaeli-Çatalca Bölümünde yer alır.
Toprakları, kuzeyde Karadeniz, doğuda Kocaeli ili, güneyde Marmara Denizi, batıda Kırklareli ve Tekirdağ illeriyle çevrilidir. Marmara Denizindeki adalar İstanbul sınırları içinde bulunur.
İSTANBUL’UN DOĞAL DURUMU
YÜZEY ŞEKİLLERİ-ENGEBELERİ
• İstanbul ilinin doğal durumu yayla özelliği gösterir.
• İstanbul ilinde yüksek dağlara rastlanmaz.
• YEDİ TEPE
İstanbul’un, surları içinde kalan bölümünün, yedi tepe üzerinde kurulduğu söylenir. Bu tepelerin yerleri:
1. Topkapı Sarayı, Ayasofya ve Sultanahmet Camiinin bulunduğu tepe.
2. Çemberlitaş ve Nuruosmaniye Camiinin bulunduğu tepe.
3. Beyazıt Camii, İstanbul Üniversitesi ve Süleymaniye’nin bulunduğu tepe.
4. Fatih Camiinin bulunduğu tepe.
5. Yavuz Selim Camiinin bulunduğu tepe.
6. Edirnekapı semtinde, Mihrimah Sultan Camiinin bulunduğu tepe.
7. Kocamustafapaşa semtinin bulunduğu tepe.
AKARSULARI: İstanbul’da büyük akarsu yoktur. En büyüğü Riva Çayı’dır.
GÖLLERİ: İstanbul’un üç önemli gölü vardır. Terkos, Küçükçekmece, Büyükçekmece gölleri.
İSTANBUL BOĞAZI: Karadeniz’le Marmara Denizi’ni birleştirir. Uzunluğu düz olarak 30 kilometredir. İstanbul Boğazı’nda su yüzünde Karadeniz’den Marmara’ya, su altında Marmara’dan Karadeniz’e akıntılar vardır. Su yüzeyinde yer yer ters akıntılar da görülür.
HALİÇ: Batılıların Altın Boynuz diye adlandırdığı Haliç, İstanbul’la Beyoğlu arasında, genişliği yaklaşık 500m. , uzunluğu 5 km olan bir içi limandır. Son yıllarda girişilen yoğun çalışmalarla Haliç kıyıları temizlenmekte eski tarihi güzelliğe kavuşturulmaktadır.
HAVA DURUMU: İstanbul’da genel olarak Akdeniz iklim koşulları etkisini yürütür. Bilindiği gibi Akdeniz ikliminde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. İstanbul iklimi, bir yandan Karadeniz’in bir yandan Balkanlar ve Anadolu kara ikliminin etkisiyle meydana gelmiş özel bir durum gösterir.
BİTKİ ÖRTÜSÜ: İstanbul ilinde hava durumu genel olarak Akdeniz iklimi özellikleri taşıdığından sıcak ve nemli hava etkisiyle çıplak yerlere hemen hemen rastlanmaz. Ormanlık alanlar, korular, fundalıklar, çayırlar, otlaklar, yabani ot ve çiçek türleri her yerde görülür.
ORMANLARI: İstanbul’un arazisi engebeli ve nemli olduğundan orman yetişmesine çok elverişlidir. Yetişen ormanlar yüzyıllardan beri şehrin yakacak ihtiyacı için kesildiğinden toprağın ve iklimin gerektirdiği sıklıkta ve genişlikte ormanlar kalmamıştır.
İLİMİZİN NÜFUSU VE YÖNETİM BÖLÜMLERİ
NÜFUSU: İstanbul, Fatih Sultan Mehmet tarafından alındıktan sonra günümüze kadar Türkiye’nin en büyük ve en kalabalık şehri olmuştur.
İlçeleri: Adalar-Avcılar-Bağcılar-Bahçelievler-Bakırköy-Bayrampaşa-Beşiktaş-Beykoz-Beyoğlu-Eminönü-Esenler-Eyüp-Fatih-G.Osmanpaşa-Güngören-Kadıköy-Kağıthane-Kartal-Küçükçekmece-Maltepe-Pendik-Sarıyer-Şişli-Tuzla-Ümraniye-Üsküdar-Zeytinburnu-Büyükçekmece-Çatalca-Silivri-Sultanbeyli-Şile.
İLMİZİN GEÇİM KAYNAKLARI
İlimizde çok çeşitli geçim kaynakları vardır. Bunların en önemlileri, tarım, meyvecilik, sebzecilik, çiçekçilik, tavukçuluk, balıkçılık, endüstri ve ticarettir.
İSTANBUL’DA TARİHİ ÇARŞILAR
İstanbul çarşıları dünyaca tanınmıştır. Bunlar;
1. Kapalıçarşı
2. Mısırçarşısı
3. Mahmutpaşa
4. Sahaflar Çarşısı
İSTANBUL’UN ÖNEMLİ KÖPRÜLERİ
1. Karaköy Köprüsü (Galata Köprüsü)
2. Atatürk Köprüsü (Unkapanı Köprüsü)
3. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
4. Boğaziçi Köprüsü
5. Haliç Köprüsü
İSTANBUL’UN TARİHİ
KURULUŞU: İstanbul’un bulunduğu yerde tarihten önceki zamanlarda Traklar oturuyordu. Asıl şehir M.ö. 660 yılında Megara hükümdarı Vizas (Bizas) tarafından kurulmuştur.
İstanbul’un kuruluşunun efsanevi bir yönü vardır. Bir öyküye göre:
Megaralılar yeni bir şehir istedikleri zaman yerini kahinlerden sormuşlar. Delf Mabedinin kahini “Körler ülkesinin karşısında yapınız” demiş. Bunun üzerine Megaralılar hükümdarları Vizas komutasında böyle bir ülke aramaya çıkmışlar.
Araya araya bugünkü Sarayburnu’nun olduğu yere gelmişler. Etrafa baktıkları zaman Kadıköy’ün bulunduğu yerde Kalkedonyalıların bir şehir kurduklarını görmüşler. Sarayburnu gibi güzel bir yeri bırakıpta Kadıköy’de yerleştikleri için onlara kör, ülkelerine de “Körler Ülkesi” adını vermişler. “kahinin dediği yer burası olacak” diye şehri Sarayburnu’na kurmuşlar. Hükümdarlarının adı olan Vizas ya da Bizans karşılığı olarak şehre “Byzantion” adını vermişler.
Şehrin adı tarih boyunca pek çok değişikliğe uğramıştır. Bugünkü adının “is-tin-bolin” (şehre gidiyorum) sözünden ya da Osmanlı Türklerinin koydukları İslambol adından geldiği sanılmaktadır. İstanbul için Asitane, Dersaadet, Belde-i Tayyibe, Konstantiniyye adları da kullanılmıştır.
KUŞATMA SAVAŞLARI: Roma İmparatorluğunun idaresine geçen İstanbul, Konstantinopolis adını almıştır. Roma imparatorluğu 395’te ikiye ayrılınca Konstantinopolis Doğu Roma İmparatorluğunun (Bizans İmparatorluğunun) başkenti oldu.
İstanbul, Türkler, Araplar, İranlılar ve Osmanlı Türkleri tarafından birçok kez kuşatılmıştır.
İSTANBUL’UN ALINIŞI: İstanbul 29 Mayıs 1453 Salı günü Fatih Sultan Mehmet tarafından feth edilmiştir. İstanbul’un Türkler tarafından alınmasıyla Ortaçağ sona erdi, yeniçağ başladı.
OSMANLI DÖNEMİNDE İSTANBUL: Osmanlılar döneminde şehirde birçok yeni eserler meydana getirildi. Ayasofya ve bazı kiliseler camiye çevrildi. Anadolu’dan ve imparatorluğun başka ülkelerinden gelenler semt semt yerleşerek şehrin büyümesini, nüfusunun çoğalmasını sağladılar.
CUMHURİYET DÖNEMİNDE İSTANBUL: 1 Kasım 1923’te başkent İstanbul’dan Ankara’ya alındı. Bununla birlikte İstanbul önemini yitirmedi. Cumhuriyet döneminde yeni eserlerle süslendi. Yollar yapıldı. Endüstri, ekonomi ve ticaret hızla gelişti. Turizm alanında büyük gelişmeler oldu. Şehir, daha geniş alana yayıldı. Nüfusu 1990 sayımında yedi milyonu aştı.
İSTANBUL’DA TARİHİ ESERLER
İstanbul’un eski çağlardan günümüze kadar yapılmış olan tarihi eserleri sayılamayacak kadar çoktur. Biz, bunların en önemlilerini gözden geçireceğiz.
İSTANBUL SURLARI: eski çağlardan beri İstanbul’da yaşayan milletler, şehri korumak için etrafını surlarla çevirmişlerdir. Bu surlar bir taraftan Haliç’e bir taraftan Marmara’ya dayanıyordu. Bugün bir kısmı yıkılmış, bir kısmı ayakta kalabilmiş olanlar dördüncü kez yapılmış surlardır.
HİSARLAR-KALELER
ANADOLU HİSARI: İstanbul Boğazının doğusunda ve kendi adıyla söylenen semttedir. Anadolu Hisarı, Yıldırım Bayezid tarafından düşmanın Anadolu yakasında yerleşmesine engel olmak için yaptırılmıştır.
RUMELİ HİSARI: İstanbul Boğazının batısında ve Rumelihisarı adı verilen semttedir. İstanbul’un kuşatılması sırasında Karadeniz Boğazının kontrol altına alınması için yaptırılmıştır.
İSTANBUL KULELERİ
1. Galata Kulesi
2. Beyazıt Kulesi
3. Kız Kulesi
İSTANBUL’DA BİZANS DÖNEMİ ESERLERİ
1. Ayasofya Camii
2. Kariye Camii
3. Fenari İsa Camii
4. Tekfur Sarayı
5. Bozdoğan Kemeri
6. Yerebatan Sarayı (Sarnıcı).
İSTANBUL CAMİLERİ
1. Eyüp Sultan Camii
2. Fatih Camii
3. Süleymaniye Camii
4. Beyazıt Camii
5. Şehzade Camii
6. Yeni Camii
7. Sultanahmet Camii
İSTANBUL SARAYLARI
1. Topkapı Sarayı
2. Yıldız Sarayı
3. Çırağan Sarayı
4. Dolmabahçe Sarayı
5. Beylerbeyi Sarayı
PARKLAR
1. Gülhane Parkı
2. Yıldız Parkı
3. Fenerbahçe Parkı
4. Sultanahmet Parkı
BÖLGELERİMİZ
Türkiye’miz yeryüzü şekilleri, denizlerle ve büyük akarsularla ilişkileri, iklim şartları, bitki örtüsü, nüfus dağılışı ve ekonomik özellikleri göz önüne alınarak 7 bölgeye ayrılmıştır.
1. Akdeniz Bölgesi
2. Doğu Anadolu Bölgesi
3. Ege Bölgesi
4. Güneydoğu Anadolu Bölgesi
5. İç Anadolu Bölgesi
6. Karadeniz Bölgesi
7. Marmara Bölgesi
Yüzölçümüne göre en büyük bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesi , en küçük bölgemiz ise Güneydoğu Anadolu Bölgesidir.
Marmara Bölgesi İlleri: 11 tanedir.
1. Balıkesir
2. Bilecik
3. Bursa
4. Çanakkale
5. Edirne
6. İstanbul
7. Kırklareli
8. Kocaeli
9. Sakarya
10. Tekirdağ
11. Yalova
